Henri Cartier-Bresson. L’imaginaire d’après nature

Transsibériades – Klavdij Sluban

De wandeltentoonstelling langs de vijver van de boerderij toonde een selectie grootformaatfoto’s van de trans-Siberische reis door de voormalige USSR tot in China die Klavdij Sluban van 2001 tot 2008 ondernam. Deze in 1963 in Parijs geboren fotograaf van Sloveense afkomst behaalde de Prix Niépce (2000) en de Leica Award (2004). Hij bracht zijn jeugd door in Slovenië; de scherpe contrasten aldaar tussen winter en herfst, tussen licht en schaduw beïnvloedden de ontwikkeling van zijn visuele taal en van zijn wereldbeeld. Het reizen – met name de trips tussen Oost- en West-Europa als kind en later als volwassene – is een belangrijk thema. In 1995 nodigde hij Henri Cartier-Bresson uit om deel te nemen aan een fotoworkshop die hij leidde in de Parijse jeugdgevangenis van Fleury-Mérogis. De twee bleven daarna zeven jaar lang samen aan projecten werken.

Allebei hadden ze een voorliefde voor het handmatige Leica-fototoestel, dat ze altijd bij zich droegen. Ze hanteerden allebei een langzaam werkritme: eerst mengden ze zich onder de mensen, om op te gaan in het landschap en zich hun onderwerp eigen te maken, zonder enige tijdsdruk. Waar Cartier-Bresson, met zijn typerende mix van gevoeligheid en scherts, de diversiteit van de mensen in momentopnames vastlegde, laat Sluban zowel de realiteit van de wereld zien als de intensiteit van zijn eigen innerlijke realiteit. Uit zijn kale, haast maanachtige landschappen spreekt de afwezigheid en de ontworteling van de balling; zijn gedragen portretten getuigen van de eenzaamheid van de mens tegenover zijn lot. In hun contrasterende creatieve werelden ontstaat licht uit schaduw, en beide artiesten hechten veel belang aan een nauwkeurige en eerlijke kadrering, omdat die het beeld uitvergroot.

De tentoonstelling liet de parallelle werelden zien van deze twee ‘lichtdichters’, die elkaars pad kruisten, op elkaar reageerden, elkaar uitdaagden en een dialoog tussen verleden en heden tot stand brachten, waar plaats was voor alle nuances, van wit tot zwart.